Συγγραφέας: Chesterton G. K.

Ακόμη κι αν περιοριστούμε στο λογοτεχνικό ύφος με το οποίο μιλούσε ο Χριστός, θα διαπιστώσουμε, εάν το δούμε απροκατάληπτα, ότι διαθέτει μια περίεργη ποιότητα που κανένας κριτικός ή επικριτής του Χριστιανισμού δεν φαίνεται να έχει προσέξει.

Ο τρόπος με τον οποίο επιχειρηματολογεί χρησιμοποιώντας το «κατά μείζονα λόγο», μοιάζει σαν να στήνει ένα σωρό από πύργους τον ένα πάνω στον άλλο, ή σαν να φτιάχνει μια παγόδα με πατώματα που φτάνουν ίσαμε τον έβδομο ουρανό. Ίσως να μην υπάρχει τίποτα τελειότερο στην παγκόσμια λογοτεχνία από την χρήση των τριών αναβαθμών, την οποία βλέπουμε στην παραβολή των «κρίνων του αγρού». Εδώ ο Χριστός παίρνει πρώτα στο χέρι του ένα κρινάκι και λέει πόσο ταπεινό και αδύναμο είναι∙ έπειτα, εντελώς ξαφνικά, το εξυμνεί ζωγραφίζοντάς το με ζωηρά χρώματα και ανυψώνει την ομορφιά του πάνω από όλα τα παλάτια και τ’ ανάκτορα που υμνούν οι θρύλοι και τα έπη των εθνών∙ και τέλος, με μια τρίτη εκπληκτική αναστροφή, το ταπεινώνει και πάλι λέγοντας: «… κι αν ο Θεός ντύνει έτσι το αγριόχορτο, που σήμερα υπάρχει και αύριο θα το ρίξουν στη φωτιά, δεν θα φροντίσει πολύ περισσότερο για εσάς;». Είναι σαν να στήνει κανείς μπροστά μας με ένα του νεύμα ένα θεόρατο πύργο της Βαβέλ, να τον υψώνει διαμιάς ίσαμε τον ουρανό, και εκεί ψηλά στην κορυφή του, ψηλότερα από όσο φτάνουν τα όνειρα, να βλέπουμε ξάφνου τη μορφή του ανθρώπου που την βαστούν τρεις αθάνατες οντότητες πάνω σε μια κλίμακα καμωμένη από ανάλαφρη λογική και αστραφτερή φαντασία!

Από λογοτεχνικής άποψης, αυτός ο τρόπος έκφρασης και επιχειρηματολογίας είναι το αριστούργημα των αριστουργημάτων. Αλλά δείτε: μοιάζει σαν να τα λέει όλα αυτά σχεδόν στην τύχη, σαν να του ξεφεύγουν καθώς σκύβει για να κόψει ένα λουλούδι. Ναι λοιπόν, αυτή η πολύτροπη χρήση του συγκριτικού βαθμού έχει μια ποιότητα, που μου φαίνεται να υπαινίσσεται πολύ υψηλότερα πράγματα από αυτό που λέμε σήμερα ποιμαντική, ή κήρυγμα. Δεν υπάρχει πραγματικά τίποτα που να φανερώνει ένα τόσο λεπτό όσο και αληθινά ανώτερο πνεύμα όσο αυτή η ικανότητά του να συγκρίνει ένα ταπεινότερο πράγμα με ένα ανώτερο και την ίδια στιγμή αυτό το ανώτερο με ένα ακόμα πιο υψηλό· να σκέφτεται δηλαδή σε τρία επίπεδα ταυτόχρονα. Είναι σπάνια σοφία το να βλέπει κανείς, για παράδειγμα ότι ο πολίτης είναι ανώτερος από τον δούλο και την ίδια στιγμή ότι η ψυχή είναι απείρως ανώτερη από τον πολίτη και την Πόλη.

Δεν έχουμε εδώ να κάνουμε με τίποτε από αυτά που συνηθίζουν να αποκαλούν «απλοϊκή ηθική διδασκαλία» ή «συναισθηματικό κήρυγμα» όσοι απλοποιούν το Ευαγγέλιο. Είναι κάτι που ξεπερνά κατά πολύ όσους αρκούνται να λένε στους άλλους να ειρηνεύουν. Πολύ μακριά από όλα αυτά, ένα εκπληκτικό παράδειγμα της ευφυΐας για την οποία μιλώ, βρίσκεται στην φαινομενική αντίφαση ανάμεσα στα λόγια του Χριστού για την ειρήνη και σε αυτό που είπε για την μάχαιρα. Είναι ακριβώς αυτή η ευφυΐα, η οποία βλέπει ότι μια καλή ειρήνη είναι καλύτερη από έναν καλό πόλεμο, αλλά και ότι ένας καλός πόλεμος είναι καλύτερος από μια φαύλη ειρήνη. Τέτοιες απρόσμενες συγκρίσεις υπάρχουν πάμπολλες στα Ευαγγέλια και κατά τη γνώμη μου παραπέμπουν σε απίστευτα ανοικτούς ορίζοντες. Είναι τόσο απροσδόκητες και καταπληκτικές, όσο και ένα πλάσμα τριών διαστάσεων μέσα σε ένα δισδιάστατο κόσμο.

G.K.Chesterton

«Ο αιώνιος Άνθρωπος»

Υπο δημοσιευσιν από τις εκδόσεις ΙΩΝΑΣ