- Συγγραφέας: Πάπας Φραγκίσκος
«Επίστρεψε σε μένα με όλη σου την καρδιά … γύρνα στον Κύριο» (Ιωήλ 2:12, 13). Ο προφήτης Ιωήλ κάνει αυτή την έκκληση στους ανθρώπους στο όνομα του Κυρίου. Κανείς δεν πρέπει να αισθάνεται αποκλεισμένος: «Συγκέντρωσε τους ηλικιωμένους, μάζεψε τα παιδιά, ακόμα και τα νεογέννητα στο στήθος, το γαμπρό.. και τη νύφη» (Ιωήλ 2,16). Όλοι οι πιστοί προσκαλούνται να έρθουν και να λατρέψουν τον Θεό τους, «διότι Εκείνος είναι σπλαχνικός και ελεήμων, απρόθυμος στον θυμό και αφθονούν στην ακλόνητη αγάπη (Ιωήλ 2,13)».
Και εμείς επίσης θέλουμε να δεχτούμε αυτή την έκκληση. Θέλουμε να επιστρέψουμε στην ελεήμονα καρδιά του Πατέρα. Σε αυτή την περίοδο της Χάρης που ξεκινάει από σήμερα, θέλουμε για μία ακόμα φορά να στρέψουμε το βλέμμα μας στο έλεος Του. Η Σαρακοστή είναι το μονοπάτι: οδηγεί στον θρίαμβο του ελέους πάνω σε όλα εκείνα που θα μπορούσαν να μας συντρίψουν ή να μας μειώσουν κάνοντάς μας κάτι ανάξιο του μεγαλείου μας ως παιδιών του Θεού. Η Σαρακοστή είναι η οδός που μας οδηγεί από τη σκλαβιά στην απελευθέρωση, από τον πόνο στη χαρά, από το θάνατο στη ζωή. Το σημάδι από τις στάχτες, με το οποίο ξεκινάμε, μας υπενθυμίζει την καταγωγή μας: μας πήραν από τη γη, είμαστε φτιαγμένοι από σκόνη. Πράγματι, παρόλο που είμασταν σκόνη στα στοργικά χέρια του Θεού, που όμως εμφύσησε το Πνεύμα της ζωής Του σε κάθε ένα από εμάς, εξακολουθεί και τώρα να το κάνει! Θέλει να εξακολουθήσει να μας προσφέρει αυτή την ανάσα ζωής που μας έσωσε από κάθε άλλο είδος ανάσας! Της πνιγηρής ασφυξίας που προέκυψε από τον εγωισμό μας! Της πνιγηρής ασφυξίας που δημιουργήθηκε από τιποτένια φιλοδοξία και σιωπηρή αδιαφορία! Μία ασφυξία που πνίγει το πνεύμα, στενεύει τους ορίζοντες μας και επιβραδύνει τους ρυθμούς της καρδιάς μας! Η ανάσα της Θεϊκής ζωής μάς σώζει από αυτή την ασφυξία που μειώνει την πίστη μας, ψυχραίνει την ελεημοσύνη μας και στραγγαλίζει κάθε ελπίδα. Η βίωση της Σαρακοστής είναι να λαχταράμε αυτή την ανάσα ζωής που ο Πατέρας μας ακατάπαυστα μας προσφέρει μέσα στο βούρκο της ιστορίας μας.
Η ανάσα της ζωής του Θεού μάς απελευθερώνει από την ασφυξία που τόσο συχνά αποτυγχάνουμε να παρατηρήσουμε ή που γίνεται τόσο οικεία έτσι ώστε να φαντάζει φυσιολογική, ακόμα και τότε που οι επιδράσεις της γίνονται αντιληπτές. Πιστεύουμε ατυχώς ότι είναι φυσιολογικές, διότι έχουμε μεγαλώσει τόσο συνηθισμένοι στο να ανασαίνουμε αέρα μέσα στον οποίο η ελπίδα έχει εξανεμιστεί, τον αέρα της σκυθρωπότητας και της παραίτησης, τον πνιγηρό αέρα του πανικού και της έχθρας!
Η Σαρακοστή είναι η ώρα να πούμε όχι. Όχι στην πνευματική ασφυξία που γεννήθηκε στη μόλυνση που προκλήθηκε από την αδιαφορία, με τη σκέψη ότι οι ζωές των άλλων ανθρώπων δεν μας αφορούν. Όχι σε κάθε απόπειρα υποβάθμισης της ζωής, εκείνων των οποίων η σάρκα είναι επιβαρυμένη από τόση επιπολαιότητα.
Σαρακοστή σημαίνει να πεις όχι στην τοξική μόλυνση των κενών και ανούσιων λέξεων, στη σκληρή και βιαστική κριτική, στις απλοποιημένες αναλύσεις που αποτυγχάνουν να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα των προβλημάτων, ειδικά των προβλημάτων εκείνων που υποφέρουν περισσότερο.
Η Σαρακοστή είναι η ώρα να πούμε όχι στην ασφυξία μίας προσευχής που καθησυχάζει τη συνείδηση μας, μίας ελεημοσύνης που μας αφήνει αυτο-ικανοποιημένους, από μία νηστεία που μας κάνει να αισθανόμαστε καλά.
Η Σαρακοστή είναι η ώρα να πούμε όχι στην ασφυξία που γεννιέται από σχέσεις που αποκλείουν, που προσπαθούν να βρουν το Θεό ενώ αποφεύγουν τις πληγές του Χριστού, που εκφράζονται στις πληγές των αδερφών μας. Με μία λέξη, όλων εκείνων των μορφών πνευματικότητας που μειώνουν την πίστη σε μία κουλτούρα γκετοποιημένη, σε μία κουλτούρα του αποκλεισμού.
Η Σαρακοστή είναι η ώρα για υπενθύμιση. Είναι η ώρα φανερώσουμε και να ρωτήσουμε τον εαυτό μας ποιοι θα μπορούσαμε να είμαστε αν ο Θεός είχε κλείσει τις πόρτες σε εμάς; Τι θα είχαμε απογίνει δίχως το έλεος του που ποτέ δεν κουράζεται να μας συγχωρεί και πάντα να μας προσφέρει την ευκαιρία να ξεκινήσουμε εκ νέου;
Η Σαρακοστή είναι η ώρα να διερωτηθούμε, που θα ήμασταν δίχως της βοήθεια τόσων πολλών ανθρώπων που με χίλιους αθόρυβους τρόπους έχουν απλώσει τα χέρια τους, μέσα από πολύ απτούς τρόπους, και μας πρόσφεραν ελπίδα και μας κατέστησαν ικανούς να κάνουμε ένα νέο ξεκίνημα;
Η Σαρακοστή είναι η ώρα να αρχίσουμε και πάλι να ανασαίνουμε. Είναι η ώρα να ανοίξουμε τις καρδιές μας στην ανάσα του Ενός που είναι ικανός να μετατρέψει τη σκόνη σε άνθρωπο. Δεν είναι η ώρα να σκίσουμε τα ιμάτια μας μπροστά στο κακό ολόγυρα μας, αλλά αντίθετα να κάνουμε χώρο στη ζωή μας για όλα τα καλά που είμαστε ικανοί να κάνουμε. Είναι η ώρα να αφήσουμε στην άκρη οτιδήποτε μας απομονώνει, μας περικλείει, μας παραλύει. Η Σαρακοστή είναι η ώρα της συμπόνιας, όταν, μαζί με τον Ψαλμωδό, μπορούμε να πούμε: «Ανάκτησε μας τη χαρά της σωτηρίας, διατήρησε μέσα μας ένα πρόθυμο πνεύμα», έτσι ώστε από τις ζωές μας να μπορούμε να ανακηρύξουμε τη δόξα σου (Ψ. 51:12.5), και η σκόνη μας – από τη δύναμη της ανάσας της ζωής σου – να γίνει μία «σκόνη αγάπης».
Πάπας Φραγκίσκος
στη Βασιλική της Αγίας Σαβίνας, για τη Σαρακοστή
Τετάρτη, 1η Μαρτίου 2017